Germanos auxilio (приложение (  23)  vocatus  est.  Germani  enim  nonnullis 
annis ante Galliam intraverunt et  occupaverunt.  Itaque  Caesar,  a  Gallis 
oratus, copias suas in Galliam transportavit. Ibi copiae eius  cum  Germanis 
pugnaverunt. Iam primo anno copias eorum superavit. 
                                    СЛОВА 
|puer, i m – мальчик     |proelium, i n – битва,  | 
|moneo, ui, itum 2 –     |сражение                | 
|напоминать, уговаривать,|voco 1 – звать,         | 
|ободрять, внушать       |призывать               | 
|verbum, i n – слово,    |intro 1 – входить       | 
|глагол                  |occupo 1 – захватить,   | 
|discipulus, i m – ученик|завладеть               | 
|                        |transporto 1 –          | 
|laudo 1 – хвалить       |переправлять            | 
|dono 1 – дарить         |supero 1 –              | 
|aedifico 1 – строить,   |побеждать,превосходить  | 
|сооружать               |annus, i m – год        | 
|oppidum, i n – крепость,|flamma, ae f огонь      | 
|город                   |servo 1 хранить,        | 
|nuntius, i m – вестник; |сохранять               | 
|известие, весть         |subsidium, i n – помощь,| 
|clades, is f –          |подкрепление            | 
|несчастье, бедствие     |mitto, misi, missum 3 – | 
|terreo, ui, itum 2 –    |посылать                | 
|пугать, устрашать       |rogo 1 спрашивать,      | 
|deleo, evi, etum 2 –    |просить                 | 
|разрушать               |                        | 
  В. Замените пассивную конструкцию предложений 1, 2, 4, 6, 7 и 8 активной, 
оставив те же времена глаголов. 
  С. Прочитайте, разберите и переведите текст. 
                            Galli Romam expugnant 
  Quarto saeculo ante aeram nostram Roma in magno periculo erat. Galli enim 
cum copiis Romanorum ad fluvium Alliam contenderant easque  fuderant.  Multi 
Romani ceciderant. Tum  Romani  Capitolium  solum  defendere  constituerunt. 
Paulo  post  Galli  in  portas  irruperunt.  Postquam   tecta   incenderunt, 
Capitolium frustra contenderunt.  Nam  Marcus  Manlius  fortiter  Capitolium 
defendit neque se dedidit.  Sed  magna  inopia  frumenti  Romanos  premebat. 
Itaque Manlius cum Gallis de indutiis egit.  Regulus  Gallorum  magnum  auri 
pretium poposcit. “Si aurum, – inquit, – pependeritis, decedam.  Si  pretium 
non solveritis, neque viris, neque feminis,  neque  pueris  parcam”.  Romani 
aurum suum tradiderunt. Tamem Galli auro  allato  contenti  non  erant.  Tum 
matronae ornamenta sua Gallis contulerunt  et  una  ex  iis  “Occiderunt,  – 
inquit, – mariti filiique;  ita  nostrum  est  ornamenta  exuere”.  Ut  alii 
memoriae  prodiderunt,  regulus  Gallorum,  postquam  aurum  pependit,  auro 
gladium addidit et dixit: “Vae victis!” 
                                    СЛОВА 
|saeculum, I n – век     |matrona, ae f – матрона,| 
|periculum, I n –        |почтенная замужняя      | 
|опасность, риск         |женщина                 | 
|fluvius, I m – река     |ornamentum, I n –       | 
|contendo, ndi, ntum 3 – |украшение               | 
|сражаться               |confero, contuli,       | 
|fudno, fudi, fusum 3 –  |collatum, conferre –    | 
|обращать в бегство,     |собирать, свозить       | 
|разбивать               |отовсюду                | 
|caedo, cecidi, caesum 3 |occido, cidi, casum 3 – | 
|– убивать               |погибать                | 
|constituo, tui, tutum 3 |maritus, I m – муж,     | 
|– постановлять          |супруг                  | 
|porta, ae f – ворота    |exuo, ui, utum 3 –      | 
|aulo – немного,         |освобождать, отдавать   | 
|несколько               |prodo, didi, ditum 3 –  | 
|incendo, ndi, nsum 3 –  |передавать; memoriae p.-| 
|поджигать               |рассказывать для        | 
|frustra – напрасно      |потомства               | 
|dedo, dedidi, deditum 3 |gladius, I m – меч      | 
|– предавать; se d.-     |addo, didi, ditum 3 –   | 
|сдаваться               |придавать, прибавлять (к| 
|inopia, ae f –          |чему – dat.)            | 
|недостаток, нужда       |pendo, pependi, pensum 3| 
|premo, pressi, pressum 3|– платить               | 
|– беспокоить            |parco, peperci,-, 3 –   | 
|frumentum, I n – хлеб,  |щадить                  | 
|зерно                   |trado, didi, ditum 3 –  | 
|indutiae, arum f –      |отдавать                | 
|перемирие               |affero, attuli, allatum,| 
|precium, I n – цена;    |afferre – приносить     | 
|auri p.- сумма золота   |posco, poposci, -, 3 –  | 
|                        |требовать               | 
|                        |regulus, i m – царек    | 
  D. Определить все возможные значения следующих форм. 
  1. Amato. 2. Superatis. 3. Habito. 4. Nuntio. 5. Sensi.  6.  Serviverunt. 
7. Servatus. 8. Defendit. 9. Vicisti. 10. Victi. 11.  Eget.  12.  Agit.  13. 
Eguimus. 14. Egimus. 15. Acta. 
  Образец: superato – partic.perf. passivi от глагола supero, -avi, -atum 1 
побеждать – dat. или abl. sing. – побежденному или побежденным. 
                                  ЗАДАНИЕ X 
1. Глагол esse – быть 
2. Esse с приставками и сложный глагол posse 
3. Относительное местоимение qui, quae, quod 
  А. Определить формы и значения слов. 
  1. Possunt. 2. Possessio. 3. Poterant.  4.  Poterunt.  5.  Potuerunt.  6. 
Potuerant.  7.  Potuerint.  8.  Nobis.  9.  Nobilis.   10.   Adducunt.   11. 
Abduxerunt. 12. Insunt. 13. Desumus. 14. Abest. 15. Adest. 
  B. Прочитать, разобрать и перевести предложения. 
  1. Is, qui tibi in periculo adest, amicus tuus est. 2. Adeste eis, quorum 
auxilium vobis non deest. 3. Is  copiis  praeerit,  in  quo  summa  scientia 
belli est.  4.  Nisi  laboratis  et  semper  officio  deestis,  vobis  ipsis 
obestis. 5. Scientiae nobis omnibus prosunt. 6. Gratus  semper  fui  iis,  a 
quibus eruditus eram. 7. Aristides, qui cognomine  Iustus  appellatus  erat, 
in exsilium missus est. 8. Nemo iudicabitur,  antequam  accusatus  erit.  9. 
Quum potes, amicum adiuva! 10. Vir bonus est, qui prodest  ,  quibus  potest 
(Cicero). 11.  Praeterita  mutare  non  possumus  (Cicero).  12.  Dicam,  si 
potero, Latine (Cicero). 13. Feci, quod potui. 
                                    СЛОВА 
|adsum, adfui, – adesse –|prosum, profui, –       | 
|помогать                |prodesse – быть         | 
|desum, defui, – deesse –|полезным, помогать      | 
|не хватает              |erudio 4 – обучать,     | 
|praesum, fui, – esse –  |просвещать              | 
|командовать             |exsilium, i n – изгнание| 
|obsum, fui, – esse –    |                        | 
|вредить                 |iudico 1 – судить       | 
|nisi – если не, кроме   |accuso 1 – обвинять     | 
|как                     |adiuvo, iuvi, iutum 1 – | 
|officium, i n           |помогать                | 
|обязанность; officio    |praeterita, orum n –    | 
|(dat.) deesse – не      |прошлое                 | 
|исполнять обязанность   |                        | 
                                 ЗАДАНИЕ XI 
1. IV склонение 
2. V склонение 
3. Participium futuri activi 
4. Отложительные и полуотложительные глаголы 
  A. Прочитайте, разберите и переведите предложения. 
  1. Nihil semper suo statu manet. 2. Motus terrae est ab occasu ad  ortum. 
3. Nonnulla loca terrae ob gelu asperum incolas non habent. 4. Nemo  nostrum 
amico in rebus adversis auxilium negabit. 5. Planities erat magna et  in  ea 
tumulus satis grandis; eo Ariovistus et Caesar ad  colloquium  venerunt.  6. 
Lingua Latina diu apud populos  Europae  in  magno  usu  erat.  7.  Ubi  ira 
dominatur, ratio non valet.  8.  Miraris,  et  ego  miratus  sum.  9.  Satis 
diserte pro se veritas loquitur. 10. Amici id, quod polliciti sunt,  dabunt. 
11.  Senatus  et  magistratus  rei  publicae  Romanae   praeerant.   Imperio 
magistratuum Romani parebant. 12. In signis exercitus  Romani  eae  litterae 
erant: SPQR (=senatus consulto [см. приложение ( 11]). 13.  Ariovistus,  dux 
Sueborum, priusquam cum exercitu Romano acie (прил.  (  11)  pugnat,  multos 
dies exercitum suum in castris  continet.  14.  Romani  antiqui  parva  manu 
magnas adversariorum copias superabant. Bello Punico  secundo  autem  copiae 
adversariorum interdum exercitui Romano (прил. ( 22) perniciei et  interitui 
(прил. ( 23) erant. 
                                    СЛОВА 
|maneo, nsi, nsum 2 –    |ratio, onis f – разум,  | 
|сохраняться             |образ мыслей            | 
|status, us m –          |miror 1 – удивляться    | 
|состояние, положение    |loquor, locatus sum,    | 
|occassus, us m – закат, |loqui 3 – говорить,     | 
|запад                   |разговаривать           | 
|ortus, us m – восток,   |veritas, atis f –       | 
|восход                  |правда, истина          | 
|gelu, us n – холод      |diserte – ясно          | 
|asper, era, um – суровый|polliceor, citus sum,   | 
|                        |eri 2 – обещать         | 
|res, rei f – вещь, дело;|senatus, us m – сенат   | 
|res adversae –          |magistratus, us m –     | 
|несчастье, неудача      |магистрат               | 
|nego 1 – отрицать,      |signum, i n – знамя;    | 
|отказывать              |знак                    | 
|planities, ei f –       |nummus, i m – монета    | 
|равнина                 |dux, cis m – вождь      | 
|tumulus, i m – холм     |priusquam – прежде чем  | 
|satis – достаточно,     |acies, ei f – строй,    | 
|довольно                |сражение                | 
|grandis, e – большой,   |contineo, tinui, tentum | 
|огромный                |2 – содержать           | 
|colloquium, i n –       |manus, us f – отряд;    | 
|разговор, беседа        |рука, сила              | 
|usus, us m –            |interitus, us m –       | 
|употребление            |гибель, уничтожение     | 
|dominor, atus sum, ari 1|                        | 
|– господствовать,       |                        | 
|властвовать             |                        | 
|pernicies, ei f – гибель|                        | 
                                 ЗАДАНИЕ XII 
1. Указательное местоимение hic, haec, hoc 
2. Определительное местоимение idem 
3. Вопросительные и неопределенные местоимения 
4. Отрицательные местоимения 
  А. Прочитайте, разберите и переведите предложения. 
  1. Nemo amat eos, quos timet. 2. Semper nos delectat aut  aliquis  utilis 
labor, aut aliqua bona ars, aut aliquod gratum studium. 3. Non semper  iidem 
homines de iisdem rebus eadem iudicant. 4. Quae amicitia potest  esse  inter 
ingratos? 5. Nullum bonum est sine aliquo malo. 
                                    СЛОВА 
|timeo, ui,-, 2 – бояться|ars, tis f – ремесло,   | 
|                        |искусство, наука        | 
|delecto 1 – забавлять,  |studium, i n – занятие  | 
|услаждать               |ingratus, a, um –       | 
|utilis, e – полезный    |неблагодарный           | 
  В. Прочитайте и переведите текст. 
                              Nauta et agricola 
  Nauta et agricola diversi sunt moribus et  studiis.  Hic  stabilem  habet 
sedem, ille locum mutat. Hic mores antiquos  servat,  ille  morum  alienorum 
studiosus est. Huic sermo tantum patrius, illi aliae  quoque  linguae  notae 
sunt. Huius vita tranquilla est, illius  periculorum  plena.  Hunc  agri  et 
prata,  illum  fluvii  et  maria  delectant.  Sermones  quoque  nautarum  et 
agricolarum diversi sunt: hi narrant de agris de frugibus,  illi  de  terris 
alienis, de urbibus, navibus, procellis. 
                                    СЛОВА 
|diversus, a, um – различный|tranquillus, a, um –| 
|                           |спокойный           | 
|mos, moris m – обычай,     |pratum, i n – луг   | 
|образ жизни                |mare, is n – море   | 
|stabilis, e – постоянный,  |frux, gis f – плод, | 
|неизменный                 |фрукт               | 
|sedes, is f – место        |urbs, bis f – город | 
|жительства, сиденье        |navis, is f –       | 
|studiosus, a, um –         |корабль             | 
|любознательный             |procella, ae f –    | 
|sermo, onis m – разговор,  |буря                | 
|беседа                     |                    | 
|notus, a, um – известный   |                    | 
  С. Прочитайте, разберите и переведите текст. 
                        Omnia fluunt, omnia mutantur 
  Nemo nostrum idem est in senectute, qui erat iuvenis, nemo est mane,  qui 
erat pridie.  Quidquid  vides,  currit  cum  tempore,  nihil  ex  his,  quae 
videmus, manet. Hoc est,  quod  ait  Heraclitus:  In  idem  flumen  bis  non 
descendimus: manet idem fluminis nomen, aqua transmissa est (Seneca). 
                                    СЛОВА 
|senectus, utis f –      |aio, ait, -, – говорить,| 
|старость, зрелость      |утверждать              | 
|iuvenis, e – молодой,   |descendo, scendi,       | 
|юный                    |scensum, ere – идти,    | 
|mane – утром            |спускаться, вступать    | 
|pridie – прежде,        |transmitto, misi, missum| 
|накануне, днем ранее    |3 – передавать,         | 
|curro, cucurri, cursum 3|переправляться,         | 
|– бежать                |пересылать              | 
                                ЗАДАНИЕ XIII 
1. Общие сведения о степенях сравнения прилагательных 
2. Сравнительная степень; превосходная степень 
3. Особенности в образовании степеней сравнения 
4. Наречия; образование наречий 
5. Степени сравнения наречий 
  А. Прочитайте, разберите и переведите предложения. 
  1. Aetas dulcissima adulescentia est (Plin.Epist.).  2.  Fideliores  sunt 
oculi auribus . 3. Pax vel iniusta  utilior  est,  quam  iustissimum  bellum 
(Cic.). 4. Homini homine nihil pulchrius videtur (Cic). 5. Nullus est  locus 
domestica sede iucundior (Cic). 6. Gravissimum est  imperium  consuetudinis. 
7.  Non  minor  voluptas   percipitur   ex   velissimis   rebus,   quam   ex 
pretiosissimis (Cic.). 8. Veterrimus homini optimus est amicus.  9.  Homines 
amplius oculis, quam  auribus  credunt  (Seneca.  Epist).  10.  Omne  bellum 
sumitur  facile,  aegerrime  desinit  (Sall.).  11.  Ex  inferiore  loco  in 
superiorem non satis commode tela adidi possunt (Caes.). 12.  Facile  omnes, 
quum valemus, recta consilia aegrotis damus (Terentius). 13.  Summi  montium 
vertices  nive  aeterna  tecti  sunt.  14.  Nuntiis  litterisque  Allobrogum 
commotus, Caesar duas legiones in citeriore Gallia  novas  conscripsit;  cum 
his legionibus legatus Quintus Pedius in ulteriorem Galliam missus est. 
                                    СЛОВА 
|adulecsentia, ae f –    |commoveo, movi, motum 2 | 
|юность, молодость       |– побуждать, волновать  | 
|dulcis, e – сладкий,    |conscribo, psi, ptum 3 –| 
|приятный                |формировать             | 
|aetas, atis f – время   |desino, sii, situm 3    | 
|жизни, возраст          |прекращаться            | 
|fidelis, e – верный,    |commodus, a, um –       | 
|надежный                |удобный                 | 
|oculus, i m глаз        |adigo, egi, actum 3 –   | 
|auris, is f – ухо       |долетать                | 
|pax, pacis f – мир      |telum, i n – копье,     | 
|iniustus, a, um –       |стрела                  | 
|несправедливый          |quum – когда            | 
|iustus, a, um –         |rectus, a, um –         | 
|справедливый            |правильный, прямой      | 
Страницы: 1, 2, 3, 4, 5, 6 
   
 |